Forum Ubezpieczenia Imprezy Pogoda

Wtorek, 19 marca 2024. Imieniny Aleksandryny, Józefa, Nicety

Podwodne poszukiwania czyli „ Akcja Stukas II”

2018-06-05 16:38:18 (ost. akt: 2018-06-07 17:10:04)

74 latach po katastrofie lotniczej niemieckiego samolotu Junkersa Ju 87 „Stuka” w Jeziorze Pluszne Wielkie, a 60 lat po pierwszej nurkowej „Akcji Stukas” przeprowadzonej przez płetwonurków z Olsztyna i Warszawy, rusza zorganizowana przez Akademicki Klub Płetwonurków Skorpena i Stowarzyszenie „Reduta” z Ornety, druga ekspedycja poszukiwacza „ Akcja Stukas II”

Podwodne poszukiwania czyli „ Akcja Stukas II”
Historia lotniczej katastrofy bombowca Ju 87 „Stuka” z czasu II Wojny Światowej oraz wydobycia wraku samolotu z głębin jeziora Plusznego, należy do najbardziej śmiałych i barwnych akcji poszukiwawczych w Polsce. Była to pionierska operacja wydobywcza przeprowadzona przez płetwonurków z Naukowego Koło Badań Podwodnych (NKBP) przy Katedrze Inżynierii Rybackiej Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie wraz z kolegami z Warszawskiego Klubu Płetwonurków PTTK. Portal Nurkowa Polska przez lata zbierał dokumenty, fotografie, wspomnienia świadków, wycinki prasowe z odległej „Akcji Stukas”. Owocom tych prac, był cykl sześciu artykułów na łamach portalu Nurkowa Polska pod tytułem – „Pluszne Wielkie - jezioro pełne tajemnic”. Z roku na rok, poznawaliśmy coraz więcej tajemnic tego wyjątkowego jeziora. Wielokrotnie też odwiedzaliśmy pod wodą ten tajemniczy akwen.

https://m.nurkowa.pl/2018/06/orig/11-1741.jpg

Najcenniejszy łup "Akcji Stukas" - silnik lotniczy Jumo 211. Był on stosowany w samolotach bombowych Heinkel He 111 i Junkers Ju 88 i większości wersji oraz w bombowcach nurkujących Junkers Ju 87. Stan silnika wydobytego z jeziora Plusznego w 1958 roku był wyśmienity. Fot. Muzeum Nurkowania w Warszawie

Przyczyną powrotu do poszukiwań pozostałości wraku samolotu było parę okoliczności. Po pierwsze wiązała się to z Jubileuszem 50 lat istnienia Akademickiego Klubu Płetwonurków Skorpena, który jak się okazał, podczas badań nad powstaniem klubu, był spadkobiercą w „linii prostej” poczynań legendarnego Naukowego Koło Badań Podwodnych (NKBP) przy Katedrze Inżynierii Rybackiej Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie. Skorpena został współzałożona przez byłych członków NKBP. Po drugie, jako członkowie klubu Skorpena wielokrotnie nurkowaliśmy w okolicach niezwykłej „wyspy bombowej” w południowej części jeziora Plusznego. Wielokrotnie planowaliśmy powrócić do tematu odnalezienia miejsca upadku Ju 87. Ostatecznym powodem okazała się nawiązana współpraca z kolegami ze Stowarzyszenie „Reduta” z Ornety, którzy wzięli na swoje barki całą „papierologię” związaną z uzyskaniem pozwolenia na poszukiwania u Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Olsztynie oraz na benedyktyńską pracą nad wynajdowaniem nowych faktów pozwiązywanych z katastrofami lotniczymi w okolicy Jeziora Plusznego i Łańskiego.

https://m.nurkowa.pl/2018/06/orig/akcja-stukas-07-1743.jpg

https://m.nurkowa.pl/2018/06/orig/gnmdxro-pluszne-1745.jpg

Mapy miejsca katastrofy i poszukiwań podwodnych w 2018 roku

Jednym z motywów zainteresowania się tą sprawą kolegów z Ornety był fakt, że feralny Ju 87 wystartował do ostatniego loty, nie z pobliskich Gryźlin, ale z lotniska w Ornecie, gdzie stacjonowała w sierpniu 1944 r cześć bombowej eskadry (NSGr. 1 - nocna grupa bojowa 1). Międzynarodowe kontakty członków Stowarzyszenia „Reduta” pozwoliły na ustalenie, że tylko jeden, z siedmiu rozbitych w okolicy Gryźlin, w czasie wojny „Sztukasów”, spadł do jeziora Plusznego. Znane są najprawdopodobniej personalia poległych niemieckich pilotów, którzy leżą do tej pory pochowani jako nieznani żołnierze w pobliżu jeziora. Stowarzyszenie „Reduta” w Ornecie prowadzi izbę pamięci poświęconą historii tamtejszego lotniska. Pamiątki z czasów wojny wzbogaciły by zbiory orneckie i nadawały sens poszukiwaniom i wydobycia resztek wraku samolotu w jeziorze. Natomiast Akademicki Klub Płetwonurków Skorpena miała by możliwość dokończenia, odwlekanych poszukiwań i pochwaleniu się „światu” swoimi wielkimi nurkującymi przodkami i ponad 60 - letnim związku akademicki płetwonurków-badaczy z olsztyńską uczelnią w Kortowie.

https://m.nurkowa.pl/2018/06/orig/img-1141-ro-1748.jpg

Orneta – Muzealna Izba Pamięci jest w dużej części poświęcona historii orneckiego lotniska . Fot. Robert Lesiński

Po paromiesięcznych pracach przy komputerach i archiwach nadszedł czas na przystąpieniu do konkretnych działań. Pierwsze podwodne poszukiwania zostały wyznaczone na początek czerwca 2018 roku. Pierwsza wizyta nad jeziorem Plusznym będzie polegała na podwodny zwiadzie miejsca utonięcia rozbitego samolotu. Od jednego z żyjących jeszcze uczestników - Andrzeja Zinserlinga - udało się Nurkowej Polsce dotrzeć osobiście i ustalić wiele dodatkowych szczegółów dotyczących akcji poszukiwawczej z 1958 r. Poznaliśmy prawdopodobną pozycję upadku samolotu, miejsce, gdzie mogą się znajdować jeszcze pozostałe szczątki Ju 87, niewydobyte w czasie wyprawy 60 lat temu. Pozostało przeanalizować tylko ówczesne metody nurkowania i sprzęt, z którego korzystali płetwonurkowie z Warszawy i Olsztyna, by ustalić, na jakim obszarze należy szukać śladów po wraku. - Tak się skrystalizował pomysł ponownego odnalezienia miejsca upadku Junkersa i wydobycia tego, co nie zostało wyciągnięte podczas „Akcji Stukas” w 1958 roku. Wraz z grupą przyjaciół płetwonurków z AKP Skorpena mamy w tym doświadczenie, bo w 2000 roku odkryliśmy i wydobyliśmy z pobliskiego Jeziora Łańskiego małe fragment radzieckiego samolotu Ił-2.

https://m.nurkowa.pl/2018/06/orig/pluszne2-013-1746.jpg

Andrzej Zinserling, animator nurkowania swobodnego w Polsce, instruktor CMAS***, wieloletni przewodniczący KDP PTTK, a przede wszystkim płetwonurek uczestnik wielu pionierskich akcji. Wraz z autorem artykułu dyskutują na temat „Akcji stukas”.

Wyposażeni w wiedzę, którą podzielili się z nami uczestnicy wyprawy z 1958 roku, mapę przygotowaną przez kolegę Andrzeja Zinserlinga, mapę batymetryczną dna jeziora Plusznego, liczne archiwalne zdjęcia i notatki ruszamy na podwodne poszukiwania. Jesteśmy przekonani, że wkrótce natknie się na kolejne ślady odkrytego wcześniej Junkersa.

https://m.nurkowa.pl/2018/06/orig/d-foto-8-20100302-1237-horz-1744.jpg

Jedne z wielu betonowych bomb spoczywających na parometrowej głębokości w okolicach "wyspy bombowej". Sfotografowana przez kolegę Piotra Kozdryka ze Stawigudy.


W przygotowaniu poszukiwań mogliśmy liczyć na przychylność wielu osób i instytucji. Pozwolę wrazić nasze gorące podziękowania dla pana Jarosława Pyzika reprezentującego Stowarzyszenie Miłośników Plusk, za gościnę – kierownictwu Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego ZHP „Perkoz” w Waszecie, wsparciu logistycznym Ochotniczej Straży Pożarnej w Pluskach i za wszelkie informacje panu Adamowi z Zielonowa.
O wszystkich odkryciach Akademickiego Klubu Płetwonurków Skorpena i Stowarzyszenia „Reduta” z Ornety – portal Nurkowa Polska będzie się starał informować na bieżąco naszych czytelników.

https://m.nurkowa.pl/2018/06/orig/stuka-plakat-2-1749.png

Tekst: Paweł Laskowski
Zdjęć: Piotr Kozdryk, Robert Lesiński, Paweł Laskowski, Archiwum Muzeum Nurkowania.


Artykuły z cyklu "Pluszne Wielkie - jezioro pełne tajemnic" na portalu Nurkowa Polska:

Pluszne Wielkie - jezioro pełne tajemnic - „Betonowe Bomby" cz.1

Pluszne Wielkie - jezioro pełne tajemnic - „Junkers z Plusznego”cz.2

Pluszne Wielkie - jezioro pełne tajemnic - „Most Kopernika" cz.3

Pluszne Wielkie - jezioro pełne tajemnic - „Tannenberg 1914” cz.4

Pluszne Wielkie - jezioro pełne tajemnic - „Zatopione sanie” cz.5


Pluszne Wielkie - jezioro pełne tajemnic – suplement cz.6